Voordat je ergens goed in kan zijn moet je er slecht in zijn; niet weten waar je mee bezig bent. Je moet het verkeerd doen, veel fouten maken. Helaas zien de meeste mensen fouten maken als falen en niet als onderdeel van het proces om beter te worden. Wanneer een kind leert lopen denkt hij niet na de zoveelste keer vallen: “ach, misschien is lopen niks voor mij.” Het onderwijssysteem is medeschuldig aan het fouten maken willen ontlopen. Afgestraft worden op wat je niet onder de knie hebt in plaats van dit gebruiken als startpunt voor een verder proces, maakt dat adolescenten opgeven, fouten willen verbergen of helemaal niks meer doen uit angst het verkeerd te doen.
Be brave enough to be bad at something new.”
Jon Acuff
Adolescenten hebben een sterke voorkeur voor onmiddellijke beloning, maar komen er ook snel weer bovenop als een keer iets niet lukt. Ze zijn gericht op het zien van mogelijkheden en winsten, hierdoor geven ze niet op bij de eerste tegenslag. Dat maakt ze uitermate geschikt om van fouten te leren. Wij, docenten, hebben vaak de neiging een leerling voor fouten te behoeden, maar is het niet veel waardevoller als hij dat zelf ervaart? Uiteraard is het belangrijk om als docent in te kunnen schatten wat de gevolgenvan het maken van zo’n fout zijn. Wanneer een werkstuk onherroepelijk verprutst kan worden is het natuurlijk wenselijk een leerling (en zijn werkstuk) te beschermen.
De directe feedback die een leerling krijgt tijdens het experimenteren en improviseren zorgt ervoor dat hij fouten op een natuurlijke manier zelf leert corrigeren. Vaak hoeft de docent de leerling niet op fouten te wijzen, maar ontdekt de leerling ze zelf. Laat ook aan leerlingen zien dat ook jij niet alles weet en regelmatig de plank misslaat. Zo laat je zien hoe normaal dit is. Wanneer een leerling op hulp en waardering voor zijn inspanning kan rekenen voelt het risico om fouten te maken veel minder eng. Om nog maar over de fantastische onverwachte bijvangsten van fouten te zwijgen!
LEESTIPS
- Nathaniel Branden – The psychology of self-esteem
- Marjo Crombach – De school als veilig oefenterrein
- Eveline Crone – Het puberende brein
- Carol Dweck – Mindset
- Paul Iske – Instituut voor briljante mislukkingen
- Mark Manson – Life Love Books. Advice you wish your parents had given you.
- Mark Manson – The subtle art of not giving a f*ck
- Ellen Oosterwijk & Mirjam van Tilburg – Koester je amateurisme
- Dick van der Wateren – Verwondering. Leren creatief en kritisch denken door vragen te stellen
- Maarten Willms – Faalplezier